Απραξία της Ομιλίας (λεκτική Απραξία) ή γλωσσική Απραξία ή γλωσσική Δυσπραξία
Η Απραξία της Ομιλίας είναι μια νευρολογικής φύσης διαταραχή που επηρεάζει τον κινητικό προγραμματισμό της ομιλίας. Το άτομο γνωρίζει τι θέλει να πει, αλλά δυσκολεύεται να συντονίσει τις απαραίτητες κινήσεις των αρθρωτικών οργάνων για να εκφέρει σωστά τα λόγια του.
Η απραξία μπορεί να εμφανιστεί:
- Ως επίκτητη διαταραχή σε ενήλικες, συνήθως μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο, συχνά συνοδεύοντας την αφασία.
- Ως αναπτυξιακή μορφή σε παιδιά, γνωστή ως Αναπτυξιακή Απραξία της Ομιλίας.
Αναπτυξιακή Απραξία της Ομιλίας (σε παιδιά)
Πρόκειται για μια κινητική διαταραχή της ομιλίας, όπου το παιδί δυσκολεύεται ή αδυνατεί να σχεδιάσει, να οργανώσει και να εκτελέσει τις ακριβείς κινήσεις που απαιτούνται για την παραγωγή φθόγγων και λέξεων. Η δυσκολία δεν σχετίζεται με μυϊκή αδυναμία ή παράλυση, αλλά με τον προγραμματισμό των κινήσεων.
Μορφές της Απραξίας
Η Απραξία μπορεί να επηρεάσει διαφορετικά επίπεδα της ομιλίας:
- Αρθρωτική Απραξία: Δυσκολία στον σχηματισμό και την εκφορά μεμονωμένων φθόγγων.
- Λεκτική Απραξία: Δυσκολία στην παραγωγή λέξεων.
- Φραστική Απραξία: Δυσκολία στη σύνθεση ολοκληρωμένων φράσεων ή προτάσεων.
Διαφοροποίηση από άλλες διαταραχές
Η Απραξία διαφέρει από:
- Αρθρωτικές διαταραχές (π.χ. δυσαρθρία), όπου η αιτία εντοπίζεται σε νευρομυϊκές βλάβες, υποτονία ή μορφολογικές δυσλειτουργίες των οργάνων της άρθρωσης.
- Αναπτυξιακές καθυστερήσεις άρθρωσης, όπου η δυσκολία σχετίζεται με τη φυσιολογική ωρίμανση του λόγου και όχι με τον κινητικό σχεδιασμό.
Απραξία Ομιλίας σε Ενήλικες
Σε ενήλικες, η Απραξία συνδέεται με νευρολογική βλάβη, κυρίως λόγω εγκεφαλικού επεισοδίου, και συχνά συνοδεύει μορφές αφασίας. Ανάλογα με το σημείο της βλάβης, η Απραξία μπορεί να εμφανίζεται:
Ως κατονομαστική ή αμνησιακή
Ως κινητική (π.χ. σε αφασία τύπου Broca)
Ως αντιληπτική (σε αφασία τύπου Wernicke).